در پی سؤالات مکرّر مسلمانان راجع به فاصله زمانی میان وقت امساک و وقت نماز صبح، به اطلاع می رساند:

1ـ علت وجود تفاوت بین وقت اعلام شده برای امساک و اذان صبح در مناطق شمالی اروپا (بالاتر از 49 درجه)، وجود پدیده شب­های سفید در فصل تابستان است. در شب­های سفید در مناطق یاد شده، خورشید آنقدر زیر افق نمی رود که آسمان کاملاً تاریک شود، لذا تمام یا بخشی از آسمان روشن می­ماند وامکان دیدن سپیده صبح در آسمان وجود ندارد. بدین جهت تشخیص طلوع فجر میسّر نیست. بنا به استفتائی که در این مورد از مراجع عظام تقلید شده است، آن زمانی که نور آسمان شروع به زیاد شدن می کند (اشتداد یا ازدیاد نور) در حکم فجر و وقت نماز صبح است.

2- واجب است مؤمنین برای حصول اطمینان از صحّت نماز صبح، یقین به داخل شدن وقت نماز، داشته باشند. لذا اقامه نماز قبل از وقت اعلام شده برای اذان صبح جایز نیست.

3- در مورد روزه، اگر کسی وقت امساک را رعایت نکند و تا وقت اذان صبح به خوردن و آشامیدن ادامه دهد در صورتی­که بعداً ثابت شود که در آن هنگام فجر محقق گشته و شب تمام شده بود، باید روزه را قضا کند. لذا برای حصول اطمینان لازم است وقت امساک مورد توجه قرار گیرد تا مشکلات بعدی پیش نیاید.

4- هنگام نیمه شب نجومی (12 ساعت پس از اذان ظهر) در شب­های سفید، آسمان تاریک­ترین حالت خود را دارد و دقایقی پس از آن، آسمان شروع به روشن­تر شدن می­کند. اما اینکه چند دقیقه

پس از نیمه شب نجومی می­توان ازدیاد نور را با چشم عادی تشخیص داد، امری است که باید با مشاهدات مکرّر و متعدد، مقدار آن را به دست آورد. متخصصین امر معتقدند قبل از نیمه شب نجومی، هیچ ازدیاد نوری دیده نمی­شود. از سوی دیگر قطعاً پس از گذشت نیم ساعت از نیمه شب نجومی، ازدیاد نور دیده می­شود که اوّلی را زمان امساک و دومی را اذان صبح می­گیرند.

به عنوان مثال در شهر هامبورگ شب­های سفید از 16مای شروع می­شود و در 22یونی به روشن­ترین شب­های سفید می­رسیم تا بالاخره در 29یولی این شب­ها خاتمه می­یابند. تحلیل­های علمی حاکی از این است که در شب­های اولیه چون آسمان تاریک­تر است فاصله زمانی بین نیمه شب نجومی تا زمانی که ازدیاد نور قابل تشخیص می­شود کوتاه است و در 22یونی این فاصله زمانی به دلیل روشن­تر بودن آسمان بیشتر می­شود. مشاهداتی که توسط اهل فن در 8 نقطه مختلف در روشن­ترین آسمان­های مناطق مسکونی شمال اروپا (در شب­های سفید) انجام شد نشان داد که این فاصله زمانی، بیشتر از حدود 30 دقیقه نیست.

مطالب مرتبط: توضیحات لازم در مورد اوقات شرعی